Отбасы-тұрмыстық жанжалдар фактілері бойынша зорлық-зомбылықтың тәукелін бағалау жүйесін енгізу
Әйелдерді зорлық-зомблықтан қорғау жөніндегі қызметкерлер жұмысының негізгі нысаны мен әдістерінің бірі зорлық-зомбылыққа душар болған әйелдермен тікелей қарым-қатынас жасап,зорлықа жағдай туғызатын себептер мен жағдайларды анықтау және оларды жою жөнінде шаралар қабылдау болып табылады. Сол себепті жалпылама сараптай келе қыз-келіншекке жасалған қылмыстың көбінесе жұмыссыздықтан,уақытылы жалақы алмағандықтан, ауылдан күн-көріс қамымен қалаға көшіп келген, пәтер жалдап тұрғандықтан,әке-шешесі күні бойы қараусыз базарда, үлкендер жағыннан қадағаланбай қалғандықтан орын алып жатады.Кейбір жағдайда жәбірленушімен жәбірлеушінің бірігіп алгольды ішімдікті ішіетіндігі қылымысқа алып барып отыр. Көшеде кез-келген адаммен,күн көріс қамымен жыныстық қатынасқа түсіп жүрген қыздар.Отбасындағы жан-жалдан отырған,зомбылыққа келетін болсақ,көбінесе ол, қайталанып отырады, себебі біздің ұлтымызда тән, бала-шағама обал немесе елден ұят, деп арызын қайтып алуы немесе кешірім жасауы,яғни жәбірлеуші жазасыз қалғандықтан орын алып отырады.Соңғы кезде көбірек кездесіп жатқан оқиға әбден сеніміне кіріп алып,ақшасын немесе қымбат мүлкін алаяқтық жолмен иемденіп алу көбірек тіркелуде.
Зомбылыққа ұшыраған мектеп жасындағы қыздар болса,көбінесе ата-анасының қарауынсыз қалғандықтан,яғни ата-анасы жұмыссыздықтың кесіріннен, күні бойы жұмыста немесе шалғай көрші елдерге жұмысқа кетіп үйдегі балалар өз еркімен бос уақытын өзіне өзі арнап өзінше интернет желісімен жағымсыз қылықтарға ие болып тәрбиелнеді, немесе көше түнгі уақытта көп қыдырып жүріп, келеңсіз жағдаларға ұрынып қалып жатады.
Болған қылмыстармен танысып,талдап көргенде анықталған жағдайлар әйелдерге жасалған зәбірлікке, әлеуметтік жағдайдың да әсер етіп отырғаны анықталды.Жұмыссыздық, уақтылы жалақы алмау,алаяқтық,алкогольдік ішімдікті мөлшермен көп қолдану,жәбірленушімен жәбірлеушінің бірігіп алкогольдік ішімдік қолдануы болып отыр.Бұқаралық ақпарат құралдары интернет желісі арқылы берілетін,наркомания,жезөкшелікті теріс ағым және есірткі заттарды уағыздайтын видеобейне адамның санасын улайтын аудио жазбалар және қатыкездікпен, озбырлықты насихаттайтын фильмдерде әсерін тигізуде.
Қазақстан Республикасының ҚР ІІМ-нің 2015 жылғы 29 желтоқсандағы №1097 бұйрығымен бекітілген ҚР ішкі істер органдарының әйелдерді зорлық-зомбылықтан қорғау жөніндегі бөлімшелерінің жұмысын ұйымдастыру жөніндегі бұйрығын басшылыққа ала отырып, Шымкент ҚПД-ның Абай АПБ-нің «Әйелдерді зорлық-зомбылықтан қорғау жөніндегі жұмысын ұйымдастыру жөніндегі» тобында 2024 жылдың 10-айында төмендегідей біршама жұмыстар жүргізілді. Шымкент ҚПД-ның Абай АПБ-де әйелдерге қатысты- 1215 қылмыс тіркелді, оның-855 отбасы-тұрмыстық қарым-қатынастар саласында,305-қылмысқа, қылмыстық іс қозғалған, 55-қылмыстық іс өндіріспен қысқартылған, 680-қылмыс, тұрғылықты жері бойынша жасалған, 535-қылмыс қоғамдық орындарда жасалған. Сонымен қатар спирттік ішімдіктерді бірге ішкеннен кейін жасалған қылмыстар-279, 281-қылмыс ұрыстан немесе нашар қарым-қатынастарға байланысты жасалған қылмыстар, 0-қылмыс бұзақылық әрекеттен жасалған.
2024 жылдың 10-айында Шымкент ҚПД-ның Абай АПБ-де отбасы-тұрмыстық қатынастар аясында әйелдерге қатысты 855-құқық бұзушылық (73 б.) және 890-қорғау нұсқамасы толтырылды Тексеру нәтижелерін жинақтай отырып, әйелдердің суицид фактілеріне талдау жасау.
Шымкент ҚПД-ның Абай АПБ
ЖПҚ бастығының
полиция подполковнигі Е.Сапарбаев
