Ішкі істер министрлігі құқықтық тәртіпті және кез келген заң бұзушылық үшін міндетті жазалауды қамтамасыз ету шараларын күшейтті.
– Басты қағидат – заң мен тәртіп. ІІМ өзіндік қауіпсіздік департаменті жедел басқару орталықтары мен патрульдік қызметтің жұмысын белсенді қадағалауда.
Жедел басқару орталықтары патрульдік полицейлердің жұмысын тәулік бойы бақылауда ұстайды. Қызметкерлер өздігімен сөндіре алмайтын «смартжетондармен» жабдықталған.
Бұл құрылғылар белгіленген талаптардан ауытқуға мүмкіндік бермейді, барлық әрекеттер үнемі жазылып отырады. Бұдан басқа, жасанды интеллект қосылған бейнебақылау камераларынан алынған деректерді талдайтын жүйе қолданылады. Бұл кез келген құқық бұзушылықты анықтауға және оны жедел әшкерелеуге мүмкіндік береді.
Полицияның жұмысы әрбір заң бұзушыны оның мәртебесі мен лауазымына қарамастан тиісті жауапкершілікке тартуға бағытталған. Ешкімге ешқандай артықшылық берілмейді.
Патрульдік полицейлер заң талаптарын қатаң түрде сақтайтынын атап өткім келеді. Олардың тарапынан кез келген заңсыз әрекеттер үшін сәйкесінше жауапкершілік көзделген.
Біз азаматтарды заңды сақтауға, полицейлердің заңды талаптарын орындауға, лауазымды тұлғаларға пара ұсыну әрекеттеріне бармауға шақырамыз.
ІІМ және Сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызмет арасында тиісті меморандумға қол қойылғанын еске саламын. Оның аясында жемқорлықпен күрес одан әрі нығая түспек.
Егер сiз қызметкерлердің әдепсіз іс-әрекеттерінің куәсі болсаңыз, дереу ІІМ өзіндік қауіпсіздік департаментіне немесе 1402 сенім телефонына хабарласыңыз.
Тек бірлесе жұмыс істей отырып, біз қоғамда қауіпсіздікті, құқықтық тәртіпті және әділеттікті қамтамасыз ете аламыз, – деді департамент бастығы – ІІМ ресми өкілі Шыңғыс Алекешев.
Сыбайлас жемқорлық – қоғамның дамуына, экономиканың өсуіне және әлеуметтік әділеттілікке үлкен кедергі келтіретін, мемлекеттік органдар мен жеке секторда орын алатын қылмыстық әрекеттердің бірі. Бұл ұғым мемлекеттік қызметкерлердің немесе лауазымды тұлғалардың өздерінің қызметтік өкілеттіктерін жеке мүдделеріне пайдалануын білдіреді.
Сыбайлас жемқорлықтың түрлері:
Пара алу – қызметтік өкілеттіктерді немесе лауазымды тұлғаның жағдайын пайдалан отырып, материалдық немесе басқа да құндылықтарды алу.
Пара беру – заңсыз артықшылық алу үшін пара беру әрекеті.
Қызметтік жалғандық – қызметкердің өзінің лауазымын пайдаланып, жеке пайда алу мақсатында құжаттарды немесе ақпаратты бұрмалау.
Көлеңкелі экономикаға қатысу – заңсыз қаржы операцияларын жүзеге асыру, салықтан жалтару, контрабанда және басқа да қылмыстық әрекеттер.
Сыбайлас жемқорлықтың қоғамға зияны:
Әлеуметтік әділетсіздік: Жемқорлықты жеңу барысында аз қамтылған адамдар немесе жүйеге енді кіріп жатқан жас мамандар қиын жағдайға ұшырайды.
Қоғамның сенімін жоғалту: Мемлекеттік органдарға деген сенім төмендейді, бұл әлеуметтік тұрақсыздықты және саяси дағдарысты туғызуы мүмкін.
Экономикалық зардаптар: Жемқорлық бизнестің дамуына кедергі келтіріп, инвестициялық климатты нашарлатады. Инфрақұрылымдық жобалар мен мемлекеттік бағдарламалардың жүзеге асырылу сапасы төмендейді.
Құқықтық мемлекетке қауіп: Заңдардың дұрыс орындалмауы, құқық қорғау органдарының жұмысын әлсіретуі мүмкін.
Сыбайлас жемқорлықпен күресудің негізгі шаралары:
Заңнамалық жаңалықтар мен реформалар: Сыбайлас жемқорлықпен күресуге бағытталған нақты заңдар қабылдау. Қазақстанда, мысалы, «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы» заң және көптеген ұлттық бағдарлама, стратегиялар қабылданған.
Транспаренттілік: Қоғамға ашықтық пен ақпараттың қолжетімділігін қамтамасыз ету. Мемлекеттік органдар мен лауазымды тұлғалардың әрекеттері қоғам алдында ашық болуы керек.
Құқық қорғау органдарының тиімділігі: Жемқорлыққа қарсы күрес жүргізетін арнайы агенттіктер мен құқық қорғау органдарын нығайту, олардың тәуелсіздігін қамтамасыз ету.
Қоғамдық бақылау: Азаматтық қоғамды жемқорлыққа қарсы белсенді түрде тарту. Қоғамдық ұйымдар мен БАҚ-тың рөлі өте маңызды.
Халықаралық ынтымақтастық: Сыбайлас жемқорлыққа қарсы халықаралық тәжірибені пайдалану, сонымен қатар әлемдік ұйымдармен, атап айтқанда Біріккен Ұлттар Ұйымы (БҰҰ), Халықаралық экономикалық даму банкі және басқа да ұйымдармен бірге жұмыс істеу.
Қазақстандағы сыбайлас жемқорлықпен күрес: Қазақстанда сыбайлас жемқорлықпен күрес мемлекеттік саясаттың негізгі бағыттарының бірі болып табылады. Мемлекет Президентінің бастамасымен сыбайлас жемқорлыққа қарсы арнайы орган — Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігі (СЖҚІА) құрылған. Бұл агенттік мемлекеттік қызметшілердің және лауазымды тұлғалардың заңсыз әрекеттерін анықтап, олардың жауапкершілігін қамтамасыз етеді.
Президенттік деңгейде сыбайлас жемқорлықпен күресу үшін қабылданған шаралар:
2015 жылы қабылданған «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы стратегия» сыбайлас жемқорлықпен күреске бағытталған. Оның мақсаты — жемқорлықтың алдын алу, оны жою және құқық қорғау органдарының жұмысын тиімді ету.
Сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениет қалыптастыру – қоғамда жемқорлықты қабылдамау, парақорлықпен күрес жүргізу және оны жою мақсатында білім беру жүйесінде сыбайлас жемқорлыққа қарсы жұмыстар жүргізіледі.
Жемқорлыққа қарсы мониторинг және бақылау – барлық мемлекеттік органдар мен олардың қызметкерлерінің қызметін бақылау.
Сыбайлас жемқорлыққа қарсы жүргізілген іс-шаралар:
Мемлекеттік қызметшілер мен лауазымды тұлғалардың жыл сайынғы декларациялары мен қаржылық бақылауы.
Е-коммерция және онлайн-платформаларды енгізу арқылы мемлекеттік қызметтерді автоматтандыру.
Қоғамдық ұйымдар мен белсенді азаматтарды жемқорлыққа қарсы шараларға тарту.
Сыбайлас жемқорлықпен күрес – күрделі, бірақ өте маңызды міндет. Ол тек мемлекеттік органдардың немесе құқық қорғаушы органдардың ғана емес, қоғамның, әр азаматтың белсенді қатысуын талап етеді. Тек бірігіп әрекет еткенде ғана жемқорлықты жоюға және әділ қоғам құруға болады.
Заң және тәртіп: ІІМ сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес шараларын күшейтуде
