Жастар ресурстық орталығының ұйымдастыруымен «Зорлық зомбылыққа қарсы 16 күн белсенділік» акциясы аясында «Сырласу» тақырыбында Тамақтандыру индустриясы және сервис колледжінің оқытушы мамандарымен психологиялық кездесу өтті.
Кездесуге Аналар кеңесінің төрайымы Бекмырза Зульфия, Шымкент қаласы іскер әйелдер қауымдастығының төрайымы Ағабекқызы Эльенора, Әл-Фараби ауданы бойынша ӘЗЗҚт инспекторы Төлеген Назерке және Ішкі саясат және жастар істері жөніндегі басқармасының «Жастар ресурстық орталығы» КММ-нің психолог маманы Әбдірашіт Айзада қатысты.
Спикерлер қыз балалардың тәрбие үдерісінде психологиялық заңдылықтырды ескере отырып, жеке тұлғаны қалыптастыру, қыздардың шығармашылық және интеллектуалдық потенциалдарын дамыту және де отбасындағы тұрмыстық зорлық- зомбылық факторларын азайту бойынша профилактикалық түсіндірме жұмыстарын жүргізді.
Зорлық-зомбылық жастардың психологиясына өте теріс әсер етеді және олардың болашағына, жеке тұлғалық дамуына, әлеуметтік қатынастарына, эмоционалдық және когнитивтік процестеріне үлкен зардаптар тигізуі мүмкін. Зорлық-зомбылыққа ұшыраған жастар көбінесе өздерін қоғамнан оқшауланып, қорғансыз сезінеді, бұл олардың психологиялық күйін бұзып, көптеген қиындықтарға әкеледі.
Зорлық-зомбылықтың жастарға әсері:
Эмоционалды бұзылулар: Зорлық-зомбылық көрген жастарда үрей, депрессия, зейінсіздік, алаңдаушылық, ашуланшақтық және өзіне деген сенімсіздік сияқты теріс эмоциялар жиі байқалады. Олар өздерін қауіпсіз сезінбейді, осыдан туындайтын эмоциялық ауыртпалықтар психологиялық стрессті күшейтеді.
Өзін-өзі бағалаудың төмендеуі: Зорлық-зомбылық құрбандары өздерін төмен бағалап, өзін-өзі құнсыздандыруы мүмкін. Бұл олардың өзіндік бағалауын төмендетіп, болашақта өз мүмкіндіктеріне күмән келтіруге алып келеді.
Әлеуметтік оқшаулану: Зорлық-зомбылыққа ұшыраған жастар көп жағдайда басқа адамдармен қарым-қатынаста қиындықтар көреді, әлеуметтік ортадан оқшауланып, өздерін жалғыз сезінуі мүмкін. Олар қорқыныш пен сенімсіздік сезімдерін сезінеді, бұл олардың әлеуметтік байланыстарын шектейді.
Жауапкершілік сезімінің төмендеуі: Жастарда моральдық жауапкершілік, өзін-өзі бақылау сезімі төмендеуі мүмкін. Олар өздерін не дұрыс, не бұрыс екенін түсінбеуі мүмкін, нәтижесінде антисоциальды мінез-құлықтар көрініс табуы ықтимал.
Жасөспірімдерде агрессияның пайда болуы: Зорлық-зомбылыққа ұшыраған жасөспірімдер өздерінің агрессиясын сыртқа шығарып, басқаларға күш қолдануға бейім болуы мүмкін. Олар агрессивті, қатыгез немесе қатаң мінез-құлық көрсетеді, өйткені өздеріне деген сенімділік немесе қорғаныс қажеттілігі пайда болады.
Болашақта зорлық-зомбылықтың қайталануы: Зорлық-зомбылық көрген жастар болашақта зорлықты қабылдауына, оны қалыпты жағдай ретінде көруге немесе өз балаларын зорлықпен тәрбиелеуге бейім болуы мүмкін. Бұл көшіру (имитация) әсері арқылы ұрпақтан-ұрпаққа өтетін зардаптарға әкеледі.
Ауыр психологиялық бұзылулар: Зорлық-зомбылық ұзақ уақыт бойы жалғасса, жастарда психологиялық аурулар, мысалы, посттравматикалық стресс бұзылуы (ПТСР), алаңдаушылық, депрессия және өзіне қол жұмсау ойлары дамуы мүмкін.
Зорлық-зомбылықтың алдын алу жолдары:
Тәрбие мен білім беру: Жастарға зорлық-зомбылықтың салдарын түсіндіріп, оларды дұрыс қарым-қатынас жасауға үйрету қажет. Психологиялық көмек пен психотерапевт қызметтері зорлық-зомбылықтың әсерін азайтуға көмектеседі.
Қауіпсіз орта: Отбасы мен мектептерде қауіпсіз және қолдаушы орта қалыптастыру, жасөспірімдердің өз сезімдері мен ойларын еркін білдіруіне жағдай жасау маңызды.
Психологиялық көмек: Жастарды психологиялық тренингтер мен терапияларға тарту арқылы олардың эмоционалды жағдайын жақсартуға болады.
Қоғамдық шаралар: Зорлық-зомбылыққа қарсы қоғамдық науқандар өткізу, ақпараттандыру және жастарды әлеуметтік желілерде агрессия мен зорлықты насихаттаудан қорғау.
Қорытынды:
Зорлық-зомбылық — жасөспірімдердің психологиясына теріс әсер ететін күрделі әлеуметтік проблема. Оның салдары ұзақ уақыт бойы қалуы мүмкін және тек психологиялық қолдау мен тәрбие арқылы ғана жеңілдетілуі мүмкін. Сондықтан зорлық-зомбылықтың алдын алу, жастарға дұрыс тәрбие мен білім беру аса маңызды.
Шымкент қаласы: «СЫРЛАСУ» ТАҚЫРЫБЫНДА КЕЗДЕСУ ҰЙЫМДАСТЫРЫЛДЫ
