Шымкент қаласы білім басқармасына қарасты №80 IT мектеп-лицейінде 18 қараша күні «Балалар мен жасөспірімдер арасындағы құқық бұзушылықтың алдын алу — басты міндет» тақырыбында полиция қызметкерлерімен құқықтық сағат болып өтті. Басқосудың негізгі мақсаты – жастар мәдениетін қалыптастыру, соның ішінде салауатты өмір салтын насихаттау, нашақорлықтың алдын алу және оқушыларды зиянды әдеттерден аулақ болуға шақыру.
Іс-шараға Шымкент қаласының Полиция департаменті тарапынан Анықтау бөлімінің басшысы, полиция майоры О.Альжанов қатысты.
Құқық бұзушылықтың алдын алу — қоғамдағы тәртіп пен қауіпсіздікті қамтамасыз ету мақсатында жасалатын шаралар жүйесі. Құқық бұзушылықтың алдын алу қылмыс пен құқық бұзушылықтардың пайда болуын болдырмауға бағытталған және бұл әрекеттер әлеуметтік, құқықтық, тәрбиелік, психологиялық және басқа да аспектілерден тұрады.
Құқық бұзушылықтың алдын алу үшін қолданылатын шаралар бірнеше бағытта жүзеге асырылады:
1. Құқықтық тәрбие беру
Құқықтық білім беру: Халыққа, әсіресе жастарға, құқықтық нормаларды түсіндіру, заңдар мен құқықтар туралы ақпарат беру.
Мектептерде құқықтық білім беру: Оқушыларға заңдарды, құқықтары мен міндеттерін түсіндіру, құқықтық сауаттылықты арттыру. Мұғалімдер мен тәрбиешілер балалар мен жасөспірімдермен жүйелі түрде түсіндіру жұмыстарын жүргізуі қажет.
Қоғамдық пікірді қалыптастыру: Құқық бұзушылықтың салдарын көрсету және қоғамның жауапкершілік деңгейін арттыру.
2. Әлеуметтік жұмыстар
Отбасылық жұмыс: Отбасында балалар мен жасөспірімдерге дұрыс тәрбие беру, оларды құқықтық нормалармен таныстыру. Отбасындағы зорлық-зомбылық, қарым-қатынас мәселелеріне байланысты психологиялық көмек көрсету.
Жастарды тәрбиелеу: Жастарға қоғамға пайда келтіретін әрекеттерге бағытталған әлеуметтік бағдарламалар ұйымдастыру, оларды заңсыз әрекеттерден аулақ ұстау.
Әлеуметтік қолдау: Әлеуметтік әлсіз топтармен жұмыс істей отырып, олардың құқықтық жағдайларын жақсарту.
3. Құқық қорғау органдарының жұмысы
Құқық қорғау органдарының алдын алу жұмыстары: Полиция мен құқық қорғаушылар азаматтардың құқық бұзушылықтарын болдырмау үшін профилактикалық жұмыстар жүргізеді. Бұл шаралар көбінесе рейдтер, бақылаулар және профилактикалық әңгімелер түрінде жүзеге асырылады.
Қылмысқа жол бермеу: Құқық қорғаушылар қауіпті аймақтарда қылмысқа қарсы профилактикалық іс-шаралар ұйымдастырады. Құқықбұзушылыққа мектептерде сабақ өтудің маңызы өте зор, себебі мектеп — жасөспірімдер мен жастардың тұлғалық дамуында маңызды рөл атқаратын орын. Мектептерде құқықбұзушылықтың алдын алу және құқықтық тәртіпті насихаттау арқылы балалар мен жасөспірімдерге заңдарды білуге, құрметтеуге және жауапкершілікті сезінуге үйретуге болады. Бұл олардың өмірінде құқықтық мәдениетті қалыптастыруға ықпал етеді.
Мектептерде құқықбұзушылыққа қарсы сабақтардың маңызы:
1. Құқықтық білім беру
Мектептерде өткізілетін құқықтық сабақтар балаларға заңдарды, құқықтарын және міндеттерін түсінуге көмектеседі. Бұл балалардың өз әрекеттерінің салдарын алдын ала түсініп, оларды саналы түрде қабылдауына әсер етеді. Олар құқықтық негіздерді білетін болса, қылмыс немесе құқық бұзушылық жасау мүмкіндігі азаяды.
2. Құқықтық мәдениетті қалыптастыру
Құқықтық сабақтар жасөспірімдерде қоғамға деген жауапкершілік пен құрметті арттыруға бағытталған. Құқық бұзушылықтардың алдын алуда балалардың заңдарға, адам құқықтарына деген саналы және жауапкершілікті көзқарасы маңызды. Бұл болашақта қоғамда тәртіп орнатуға және заң бұзушылықты азайтуға көмектеседі.
3. Құқықтық сананы арттыру
Мектептерде құқықтық тәрбие беру оқушыларға құқық бұзушылықтың салдарын түсіндіруге мүмкіндік береді. Мұндай сабақтар балаларды құқықтық нормаларды бұзбауға үйретіп, олардың құқықтық санасын қалыптастырады. Сонымен қатар, жасөспірімдерде өз құқықтарын қорғау дағдыларын дамытуға септігін тигізеді.
4. Әлеуметтік проблемаларды түсіндіру
Құқықбұзушылықтарға қатысты сабақтар кезінде жасөспірімдер үшін әлеуметтік мәселелерді талқылау өте маңызды. Мектеп оқушылары қоғамдағы зорлық-зомбылық, есірткіге тәуелділік, заңсыз әрекеттер мен әлеуметтік қауіптіліктер туралы түсінік алады. Оларды қоғамдағы тәртіпсіздіктердің зардаптары туралы хабардар ету олардың теріс қылықтардан аулақ болуына ықпал етеді.
5. Жастарды алдын ала тәрбиелеу
Құқық бұзушылықтың алдын алу, әсіресе жастар арасында, олардың жеке тұлға ретінде дұрыс тәрбиеленуіне байланысты. Мектептерде жасөспірімдерге өз әрекеттеріне жауапкершілікпен қарауға, заңды құрметтеуге және дұрыс шешім қабылдауға үйрету қажет. Бұл балалардың болашақта қоғамға пайдалы азамат болып өсуіне әсер етеді.
6. Психологиялық қолдау мен тәрбие беру
Мектептерде өткізілетін құқықтық сабақтар, сонымен қатар, жасөспірімдердің психологиялық жағдайына да әсер етеді. Құқықтық білім берудің тәрбиелік аспектісі балаларға өз-өзін бақылауға, конфликт situations-ты дұрыс шешуге үйретеді. Бұл қақтығыстардың алдын алуға және агрессиялық мінез-құлықтың қалыптасуын болдырмауға көмектеседі.
7. Құқық бұзушылықтың салдарын көрсету
Құқықтық сабақтар балаларды құқық бұзушылықтардың заңды және моральдық салдарымен таныстырады. Олар өз әрекеттерінің қоғамға және жеке тұлғаға қаншалықты зиян келтіретінін түсінеді. Мұндай ақпарат оларға құқық бұзушылық жасаудан аулақ болуға көмектеседі.
8. Қоғамдық тәртіпті нығайту
Мектепте құқықбұзушылықтың алдын алу сабақтары қоғамда құқық бұзушылықтың деңгейін төмендетуге әсер етеді. Әрбір жасөспірімнің құқықтық білімді болуы қоғамдағы тәртіпті нығайтады. Мектепте мұндай сабақтардан өткен балалар заңды және тәртіпті сақтау қағидаларын ұстанады, бұл олардың қоғамдық өмірде құқық бұзушылық жасамауына себепші болады.
9. Жасөспірімдер арасында құқық бұзушылықтардың алдын алу
Мектепте балалар өздерінің құқықтарын, міндеттерін біле отырып, жеке тұлға ретінде қалыптасады. Сонымен қатар, олар өздеріне және айналасындағы адамдарға қатысты заңды талаптарды түсініп, құқық бұзушылықтар мен қылмыстарды болдырмау үшін қажетті дағдыларды меңгереді. Мұндай білім олардың өмірінде маңызды шешімдер қабылдауға әсер етеді.
Қорытынды:
Құқықбұзушылықтың алдын алу үшін мектептерде құқықтық тәрбие беру маңызды рөл атқарады. Бұл шаралар арқылы жасөспірімдер қоғамның талаптарына сәйкес тұлға ретінде қалыптасып, заңды бұзудан аулақ болады. Сонымен қатар, мектеп оқушыларының құқықтық сауаттылығын арттыру арқылы олардың қоғамға пайда келтіретін азаматтар болып өсуіне мүмкіндік беріледі.
