2025 жылдың бірінші жартыжылдығында Ішкі мемлекеттік аудит департаменті 46 аудиторлық іс-шара өткізіп, олардың нәтижесінде 34,1 млрд теңгеге бұзушылықтар анықталды. Бұзушылықтардың ішінде қаржылық тәртіпті бұзу 9,2 млрд теңгені, ал рәсімдік сипаттағы заңбұзушылықтар 24,9 млрд теңгені құрады. Сонымен қатар, мемлекеттік сатып алулар саласында да елеулі кемшіліктер байқалды, олар 23,2 млрд теңгеге жетті.
Өткізілген аудиттердің басым бөлігі – жоспардан тыс 37 іс-шара болды, ал тек 9 аудит алдын ала бекітілген жоспарға сәйкес жүргізілді. Аудит 2024 жылдан ауысып келген үш нысан мен 2025 жылғы жоспарға енген алты нысанды қамтыды. Қаржы көлемі бойынша барлық аудиттер 364,1 млрд теңгені қамтыды, оның ішінде қаржылық есептілік аудиті – 315,8 млрд теңге, сәйкестік аудиті – 48,3 млрд теңге.
Анықталған 9,2 млрд теңгеге жуық қаржылық бұзушылықтардың 93,8 млн теңгесі бюджетке қайта қайтарылуы тиіс болса, 9,06 млрд теңгесі қалпына келтірілуге жатты. Олардың ішінде 5,7 млрд теңге – орындалмаған құрылыс жұмыстарына байланысты болып отыр. Сондай-ақ, бухгалтерлік есеп жолымен 49,9 млн теңге қалпына келтірілді.
Қабылданған шаралардың нәтижесінде 2025 жылдың алғашқы алты айында 8,2 млрд теңге қаржы өтеліп, қалпына келтірілді, бұл анықталған қаржылық бұзушылықтардың 89,3%-ын құрайды. Бұл көрсеткіш аудит жұмыстарындағы жоғары тиімділікті білдіреді.
Аудит қорытындылары бойынша:
42 аудит нысанына бұзушылықтарды жою туралы нұсқама жіберілді;
36 лауазымды тұлға тәртіптік жауапкершілікке тартылды;
7 аудит материалы құқық қорғау органдарына жолданып, 901,1 млн теңге көлеміндегі заңбұзушылықтарға қатысты процессуалдық шешім қабылданды;
2 іс сотқа беріліп, 28,9 млн теңгеге қатысты талаптар қанағаттандырылды.
Сонымен қатар, 2024-2025 жылдардағы 9 аудит материалы бойынша сот шешімі заңды күшіне енді. Есепті кезеңде 14 лауазымды тұлға әкімшілік жауапкершілікке тартылып, 10,7 млн теңге айыппұл мемлекет бюджетіне толық көлемде өндірілді.
Бұл жұмыстардың барлығы бюджет қаражатын заңсыз пайдалану тәуекелдерін төмендетіп, қаржылық тәртіпті нығайтуға бағытталған. Мемлекеттік аудит жүйесі әлеуметтік салалардағы қаржыны тиімді басқарудың кепілі ретінде маңызды рөл атқарады. Тексеру нәтижелері қоғамдық сенімді арттырып, мемлекеттік қызметтердің сапасын жақсартуға септігін тигізеді.
Осылайша, жүргізілген аудит шараларының нәтижесінде анықталған кемшіліктер жойылып, бюджет қаражаттарының мақсатты және ұтымды жұмсалуына жол ашылды. Бұл еліміздің әлеуметтік-экономикалық тұрақтылығын қамтамасыз етудегі маңызды фактор болып табылады.
