2024 жылы Шымкент қаласында әлемдік деңгейдегі инвестициялық жобалардың бірі – Coca-Cola компаниясының жаңа зауыты іске қосылды. Бұл жоба – Қазақстан мен Түркия арасындағы экономикалық ынтымақтастықтың нақты көрінісі болып табылады. Жаңа зауытты Түркиядағы Coca-Cola İçecek (CCI) компаниясы салды. Бұл – Coca-Cola брендінің сусындарын өндіретін және әлемнің 10-нан астам елінде жұмыс істейтін тәуелсіз әрі ірі өндірістік серіктесі. Компания Anadolu Group-қа тиесілі және Түркиядағы жетекші инвесторлардың бірі болып саналады.
Жобаның негізгі сипаттамалары
Зауыт Шымкент қаласының индустриялық даму аймағы саналатын «Жұлдыз» арнайы экономикалық аймағында салынды. Жобаның жалпы инвестиция көлемі шамамен 27 миллиард теңгені құрайды. Бұл қаражат жаңа технологиямен жабдықталған өндірістік цехтарды, инфрақұрылымды және экологиялық таза жүйелерді іске қосуға жұмсалды.
Өндірістік қуаттылығы – жылына 283 миллион литрге дейін сусын өндіруге мүмкіндік береді. Бұл Coca-Cola İçecek-тің Қазақстандағы жалпы өндірістік әлеуетін 32 пайызға арттырады. Сонымен қатар, жаңа зауыт жылына шамамен 52 миллион кейс өнім шығара алады. Зауытта 2 негізгі өндірістік желі жұмыс істейді және 150-ге жуық адамды тұрақты жұмыс орындарымен қамтамасыз етті. Бұл көрсеткіш алдағы жылдары сұранысқа байланысты ұлғаюы мүмкін.
Жобаның маңызы және экономикалық әсері
Coca-Cola Kazakhstan жобасы ел экономикасына мультипликативті әсер етеді. Біріншіден, ол Шымкенттің ғана емес, жалпы өңірдің өңдеу өнеркәсібін дамытуға үлес қосады. Екіншіден, компания логистика, орау, тарату, жарнама және тағы басқа байланысты салаларға да жанама әсер етіп, мыңдаған шағын және орта бизнес субъектілерінің жұмысын жандандырады.
Үшіншіден, жобада қолданылатын технологиялар ең озық халықаралық стандарттарға сай жасалған. Өндіріс үдерісі су мен энергияны үнемдеуді көздейді, бұл экологиялық тұрақтылық пен «жасыл экономика» қағидаларын ұстануға септігін тигізеді. Coca-Cola İçecek компаниясы қоршаған ортаға деген жауапкершілігін ерекше атап өтеді және тұрақты даму стратегиясын ілгерілетуді көздейді.
Мемлекеттік қолдау мен халықаралық назар
Бұл инвестициялық жоба «Kazakh Invest» Ұлттық компаниясының жан-жақты қолдауымен жүзеге асты. Қазақстан үкіметі шетелдік инвесторларға барынша қолайлы жағдай жасап, жер, инфрақұрылым, салықтық жеңілдіктер сынды маңызды мәселелерді шешуге көмектесті.
Зауыттың ашылу салтанатына Шымкент қаласының әкімі Ғабит Сыздықбеков, Түркияның Түркістандағы бас консулы Илкер Пак, АҚШ-тың Алматыдағы бас консулы Мишель Еркин, сондай-ақ «Kazakh Invest» өкілдері қатысты.
2025 жылдың көктемінде Қазақстан Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев Coca-Cola зауытына арнайы барып, өндірістің жай-күйімен танысты. Мемлекет басшысы бұл жобаның еліміздің индустриялық дамуына және Түркиямен стратегиялық серіктестікке қосқан үлесін жоғары бағалады.
CCI компаниясының Қазақстандағы жалпы үлесі
Coca-Cola İçecek компаниясы Қазақстан нарығына 1994 жылы кірді. Содан бері елімізде жалпы сомасы 106 миллиард теңгеден астам инвестиция салып отыр. Компания республикалық бюджетке 259 миллиард теңгеден астам салық төлеп, 475 миллиард теңгеге жуық жалпы ішкі өнімге (ЖІӨ) үлес қосты. Бұл көрсеткіштер CCI-дің тек сусын өндіруші ғана емес, экономиканың маңызды драйверлерінің бірі екенін дәлелдейді.
Қазақстанда бұл – Coca-Cola İçecek-тің үшінші зауыты. Бұған дейін компания Алматы мен Астанада да өндірістік нысандар ашқан болатын. Ал Шымкенттегі жаңа зауыт – компанияның Орталық Азиядағы ең ірі жобаларының бірі саналады.
Қорытынды
Coca-Cola Kazakhstan зауыты – бұл тек сусын өндірісі емес, бұл Қазақстан мен Түркия арасындағы сенімді серіктестік, өңірлік экономиканың дамуы, халықаралық стандарттарға сай экологиялық өндіріс және халықты жұмыспен қамту сияқты бірнеше маңызды бағытты қамтитын ірі инвестициялық бастама. Шымкент қаласының стратегиялық орналасуы, мемлекеттік қолдаудың қолайлы жүйесі және білікті жұмыс күші – мұндай жобаларға жол ашып отыр. Бұл жоба болашақта да ел экономикасына айтарлықтай серпін беретін бастамалардың бірі болмақ.