Қалалық полиция департаментінің қызметкерлері тұрақты түрде қала аумағындағы білім ошақтарында оқушылар мен студенттерге есірткінің зардабы, нашақорлықтың алдын алу бойынша ақпараттық түсіндірме жұмыстарын жүргізіп келеді.
Кезекті іс-шара қаламыздағы Оңтүстік Қазақстан гуманитарлық-экономикалық колледжінде өткізілді.
Кездесу барысында жастарға есірткінің заңсыз айналымына қатысудың құқықтық салдары, нашақорлықтың қалыптасуы, жаңа психоавтивті заттардың таралуы жөнінде толыққанды мәліметтер беріліп, одан аулақ болып, салауатты өмір салтын ұстанудың маңыздылығы атап көрсетілді.
Сонымен қатар, интернет-дүкендердің әкімшісі болу, есірткі жасыруға қатысқаны, есірткі заттарын насихаттағаны және жарнамалағаны үшін қылмыстық жауапкершілік белгіленгені туралы ескертілді. Аурудың алдын-алу оңай…
Есірткі – бұл қуанышты мас болу сезімі мен тәуелділікті тудыратын заттар. Нашақорлық — бұл өте қорнышты және ауыр ауру, өйткені ол кез-келген есірткі түріне — анашаға, дәрі-дәрмекке тәуелділікпен көрінеді.
Есірткілік заттарды қолданған кезде эмоционалды күйзеліс артады, ашуланшақтық, апатия, ерік-жігердің релаксациясы пайда болады, ал жеке есірткіні қолданған кезде ол жан мен тәннің құлдырауына әкеп соқтырады. Нашақор адам сыртынан қарағанда, әлжуаз, қатыгез, дөрекі, өзімшіл, өтірікші болып көрінеді. Есірткіні қолданатын адам өз өмірін бақылауды жоғалтады, адам танымастай өзгеріп, мүлдем басқаша болады. Интеллекті біртіндеп төмендейді.
Есірткінің кез-келген түрі барлық мүшелер мен тіндердің жүйелеріне, әсіресе, орталық жүйке жүйесіне, миға, жыныс жүйесіне, бауыр мен бүйрекке әсер ететін улар болып табылады. Әдетте, денсаулығы мықты адамдар есірткіні үнемі қолданса, 10 жылдан артық өмір сүрмейді, олардың көбібұл дүниемен ертерек қош айтысып жатады. Нашақорлар залалсыздандырылмаған шприцтерді қолданатындықтан, олардың арасында қан арқылы берілетін көптеген аурулар жиі кездеседі — АИТВ, гепатит және басқалар — олар ағзаның есірткімен улануынан гөрі осы аурулардан ертерек қайтыс болады.
Ата-аналар не нәрсеге назар аударуы керек: инъекциялар, кесулер, көгерулердің орны (әсіресе, қолдарда); баланың (жасөспірімнің) оралған қағаз түтікшелердің, кішкене қасықтардың, шприцтердің немесе инелердің болуы; капсулалардың, таблеткалардың, ұнтақтардың, толуол иісі бар шүберектер, дәрілік немесе химиялық препараттардың көпіршіктерінің болуы; желім, бензин, нитро бояулардың, шашқа арналған лактың бос ыдыс ыдысының болуы; химиялық иістерге малынған қағаз немесе пластик пакеттер; папиростар; көз қарашығының кеңеюі немесе тарылуы; алкогольдің иісі болмаған кезде сөйлеудің, жүрудің және қимылдың үйлесімдігінің бұзылуы.
Бұдан бөлек, үйден құнды заттардың, киімдердің жоғалуы, ақша беру туралы әдеттен тыс өтініштер, алдау, қулық, «шифрланған» телефон сөйлесулері, достар шеңберін өзгерту, оқу үлгерімінің төмендеуі, сабақтан жиі қалу, жаман мінез-құлық, әдеттегі ойын-сауыққа, спортқа, сүйікті іс-әрекеттерге деген қызығушылықтың төмендеуі; тәбеттің өзгеруі, ұйқының бұзылуы, шаршау, көңіл-күйдің өзгеруі, жақын жерде болып жатқан оқиғаларға немқұрайлықтың артуы; жаман көңіл-күй немесе жиі себепсіз көңіл-күйдің өзгеруі, тұрақты депрессия, жүйке, агрессивтілік; зейінділікті жоғалту, есте сақтау қабілетінің нашарлауы, көздердің қызаруы немесе бұлдыр болуы.
Нашақорлықтың алдын алу маңызды, өйткені нашақорлық — бұл адамның өзі үшін ғана емес, қоғам үшін де қауіпті ауру. Нашақорлық адамға апатты зиян келтіреді. Өтірік, сатқындық, қылмыс, отбасының бұзылуы, өлімге әкелетін аурулар — мұның бәрі нашақорлықтың серіктері.
Нашақорлықтың алдын-алу отбасынан басталуы керек. Ең маңызды сәт — бұл ата-аналардың мысалы, әсіресе, салауатты өмір салтына қатысты. Ата-аналар нашақорлықтың алдын-алу баласын нашақорлықтан құтқаруы мүмкін екенін түсінуі маңызды.
Нашақорлықтың алдын-алу — отбасында ашық және сенімді қарым-қатынас болған кезде мүмкін болады. Ересектер, көбінесе, баланың пікірін құрметтемей, оны тыңдамай қателеседі. Егер бала сүрініп кетсе, бір істі дұрыс жасамаса, олар әдетте оны жазалайды, қатені анықтауға және түзетуге көмектеспейді.
Жасөспірімдік жаста бала өзі үшін ата-анамен сөйлесу принципін қалыптастырып қояды: дәлірек атқанда ұрыс пен жазадан қашып, көп мәселені еркін айта алмаймай, ішінде жасырып қалады. Бірақ мұнымен баланың проблемалары шешілмейді және ол оның ешкімге айта алмай жүре береді. Сондықтан нашақорлықтың алдын-алу баланың жеке басын құрметтеуден, отбасындағы ашық қарым-қатынас пен өзара түсіністіктен басталуы керек. Сонда ғана нашақорлықтың алдын-алу нәтиже береді.
Есірткі — өлімге әкелетін у! Есірткіге»жоқ» деп айт!
